EĞİTİM AMA NASIL

“Eğitim şart” repliği, bir çok komik, trajik komik filmi, skeci süslemektedir. Eğlence sektörünün vazgeçilmez replik haline geldi. Bu boşuna değildir tabi ki. Peki, eğitim kavramı ne anlama geliyor. Yoksa, ağlanacak halimize mi gülüyoruz?

Bilim insanları ağırlıklı olarak eğitimi, bireyde istenilen kalıcı davranış değişikliğini yaratma çabası ve süreci biçiminde tanımlamaktadır. Ben de bu tanımı katılanlardanım. Öğretim kavramı ise, sistemli bilimsel bilgi edinme süreci olarak tanımlamak mümkündür.

Yani, eğitim ile öğretim genellikle birlikte kullanılan iki kavram olmalarına karşın aslıda farklı kavramlardır. Bu yazıda daha çok eğitim kavramı üzerinde duracağız.

Yanlış eğitim süreçlerinin derin toplumsa sonuçların yaşanmasına neden olduğu biliniyor. Eğitimin bu niteliği eğitim kavramını daha da önemli hale getirmektedir. Eğitim sahiden de önemlidir. Hem de çok. Ancak, herkesin, kesimin eğitim kavramına yüklediği anlam farklıdır. Günümüzde, birçok kavramda olduğu gibi, eğitim kavramı konusunda büyük bir kavram kargaşası var. Eğitim alanında ilerlemek isteyen ülkeler öncelikler bu konuda netleşmeleri, bu kavram kargaşasından kurtulması gerekmektedir.

Zira, toplumsal ilerlemenin birinci şartı eğitimdir. Bu gerçeği insanlık, tarih boyunca test ederek kanıtlamış ve şaşmaz bir doğru olarak insanlığın toplumsal hafızasına nakış etmiştir. Bu gerçeği herkes kabul eder. Ancak, iş eğitimin içeriğine, niteliklerine gelince büyük bir ayrışma, kutuplaşma görülür, farklı görüşler ortaya çıkar. Çünkü, her devlet, her millet, her ideoloji, her toplumsal kesim, her çıkar grubu, her toplumsal sınıf, toplumu oluşturan bireylerin işlerine yarayan, çıkarlarına uygun hareket eden, kendilerine biat eden bireyler olarak görmek ister. Bunun için, toplumun bu yönde eğitilmesini ister. Her toplumsal kesim, her siyasal güç eğitim süreçlerine kendi renklerini vermek ister. İstemek ile yetinmez. Aynı zamanda bunun için büyük bir çaba gösterir.

Her çıkar grubu, gereksinim duyduğu insan figürünün oluşturmak için özgün bir eğitim modelini oluşturmak ve uygulamak için büyük bir çaba sarf eder. Bu yüzden, her bir ülkenin, her bir toplumsal sistemim, her bir siyasal gücün kendine has bir eğitim modelinden söz edebiliriz.

Çoğu zaman, devletlerin eğitim sistemleri, ülkedeki çıkar grupların gereksinimi karşılamazlar. Bu nedenle de çeşitli toplumsal kesimleri, felsefelerine uygun eğitim sistemleri oluştururlar. Bu eğitim süreçlerini sivil toplum örgütleri(Dernekler, vakıflar, dini kurumlar vb.) eliyle yürütürler.

Bu demektir ki, eğitimin önemi her toplumsal kesim için farklı bir anlama ve öneme sahiptir. Ortak yanları, kendilerine bezer, tek tip birey yetiştirmektedir.

Tarihte de sıkça görüldüğü gibi, özel amaçlara yönelmiş bu gibi eğitsel süreçlerin derin dinsel, etnik ve siyasal fanatizmin oluşmasına da neden olmuşlardır. Öyle ki, bu fanatik kuşakların insanlığı tehdit edecek boyutlarda derin toplumsal felaketlere de neden olmuşlar, olmaktadırlar. Nazi faşizmi, Sivas vahşeti ve İşid barbarlığı bunun en çarpıcı örneklerindendirler. Yakın siyasal tarihimiz bu tür toplumsal sarsıntı örnekleri ile doludur.

Bu nedenle, eğitimin niteliği, eğitim programlarının içeriği çok önemlidir. Eğitim süreçlerinin temel insani değerler üzerinde şekillenmesi gerekir. Aksi felaketlere götürür. Bu oldukça önemlidir. Ve eğitimin içeriği ve niteliğini daha da önemli hale getirmektedir.

Bu bağlamda, eğitim süreçlerinden yararlanacak olan bireyler açısında meseleye bakmakta fayda var. Irkçı, şoven ve gerici eğitim süreçlerin sonucunda, soyut, dogmatik değerlerle donanmış, kendisine ve topluma zarar verebilecek, siyasal ve kültürel potansiyele sahip, fanatik bireylerin ortaya çıkma olasılığı yüksektir. Hatta kaçınılmazdır.

Aklı, bilimsel bilgiyi, çağcıl bilimsel etiği ve estetiği önceleyen bir eğitsel süreçten geçen bireylerin daha farklı olacağını da görmekteyiz. Bu süreçlerin çıktıları, genellikle, bilimsel bilgi ile donanmış, Özgür, mutlu ve üretken bir bireylerdir. Bu da günümüzde gerçekliği kanıtlanmış temel bir doğru ortadadır.

Sanırım, sitemizce benimsenen eğitim kavramı bu bağlam içinde kalacaktır. Yani insanlığın ortak mirası olan evrensel insani değerleri temel alarak, aklın aydınlığı altında, pedagoji biliminin gereklerine uygun eğitim süreçlerini analiz eden bir eğitim sistemini anlayış ile yola çıkacaktır. Ana dilde eğitimi ikirciksiz savunan bir anlayışa dayanacaktır. Bu bilimsel yaklaşımı benimseyen, hayata bu bilimsel perspektiften bakan ve aydınlık yarınları bu temel değerler üzerine inşa edecek olan bireylerden oluşmuş bir toplumsal yapıyı hedefleyecektir.

Mazhar KARA

Eğitimci Yazar

Ad Soyad(*) Mail Telefon Mesajınız(*) IP Adresiniz 18.118.144.239

Güvenlik kodu